(Alotintuc.com) – Việc giữ được sự tâm bình an giữa dòng đời vạn biến là điều không hề dễ dàng. Tác phẩm Chōwa – Ổn định nội tâm sống cân bằng như người Nhật của tác giả Akemi Tanaka vừa được Phương Nam Book phát hành, chính là lời giải cho bài toán cân bằng cuộc sống từ triết lý chōwa – tinh thần sống hài hòa của người Nhật.

 Chōwa là một khái niệm quen thuộc trong văn hóa Nhật Bản. Khác với lối sống hướng đến thành tích, triết lý chōwa được xây dựng dựa trên sự dung hòa, cân bằng giữa những áp lực luôn hiện hữu trong cuộc sống như: môi trường gia đình, công việc, học tập cho đến các mối quan hệ cá nhân. Nắm vững tinh thần chōwa, người thực hành sẽ có thể tìm thấy điểm tựa vững chắc giữa sóng gió cuộc đời.

Hơn cả một khái niệm, chōwa là lối sống

Dòng sách lấy đề tài về văn hóa, triết lý sống của người Nhật đã xuất hiện nhiều trên thị trường và luôn được đông đảo độc giả quan tâm. Thế nhưng, tác phẩm Chōwa vẫn có vô số điểm độc đáo khi vừa kế thừa, vừa phá vỡ những công thức cũ. Tác giả Akemi Tanaka đã rất tài tình khi kết hợp những triết lý truyền thống cùng các quan sát sâu sắc và thực tế về xã hội Nhật Bản đương đại.

Ngay từ những trang đầu, Akemi Tanaka đã làm rõ: chōwa không đơn thuần là một khái niệm trừu tượng, mà là một triết lý sống được người Nhật vận dụng vào mọi mặt của đời sống, từ cách bài trí nhà cửa, cách họ tương tác với đồng nghiệp, đối tác cho đến cách họ gìn giữ các mối quan hệ gia đình.

Từ đó, tác giả khéo léo dẫn dắt người đọc bước vào thế giới quan của người Nhật để thấy rằng họ luôn đề cao sự cân bằng. Đó là sự cân bằng giữa con người với thiên nhiên, giữa cá nhân và tập thể, giữa công việc và nghỉ ngơi, giữa đời sống vật chất và tinh thần. Tác giả chỉ ra rằng, chính sự kết nối giữa các yếu tố tưởng chừng như đối lập này đã tạo nên một tổng thể hài hòa, giúp con người tìm thấy sự bình yên từ bên trong.

Xây dựng không gian sinh hoạt dựa trên triết lý cân bằng

Tác phẩm Chōwa được chia thành ba phần với các tiêu đề lần lượt là: Tìm kiếm sự cân bằng tự thân, Sống hòa hợp với người khác, Cân bằng điều quan trọng nhất. Từng chương nhỏ trong mỗi phần của cuốn sách đều mở đầu bằng trích dẫn từ các nhân vật lịch sử nổi tiếng, hoặc những câu ngạn ngữ quen thuộc ở Nhật, giúp độc giả nắm bắt được tinh thần khái quát của cả chương sách trước khi đọc. Kết thúc mỗi chương, tác giả còn đặt ra một loạt câu hỏi nhằm khuyến khích độc giả suy ngẫm và hình dung về quá trình phát triển bản thân để có thể áp dụng tinh thần chōwa vào cuộc sống của chính mình.

Phần đầu tiên của Chōwa giới thiệu về không gian sống. Thông qua hình ảnh ngôi nhà truyền thống – một biểu tượng văn hóa đặc trưng ở Nhật Bản – tác giả đã miêu tả chi tiết cấu trúc và phân tích ảnh hưởng của không gian này đến lối sống của người Nhật. Từ cách bố trí phòng ốc, lựa chọn vật liệu cho đến việc sử dụng ánh sáng tự nhiên, tất cả đều toát lên tinh thần chōwa, hướng đến sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên.

Tuy nhiên, do áp lực của cuộc sống hiện đại, nhiều người đã lựa chọn rời bỏ làng quê để lên thành phố, khiến cho những ngôi nhà truyền thống dần trở nên mai một. Vì vậy, có thể nói hình ảnh ngôi nhà trong sách không còn phản ánh đúng với cuộc sống của người Nhật ở thành thị. Tuy nhiên, ngôi nhà của chính gia đình tác giả – vốn được xây dựng trên tinh thần chōwa – vẫn gợi lên vệt ký ức xa xăm về một nền văn hóa Nhật Bản truyền thống, khiến người đọc vừa cảm thấy ấm áp, gần gũi vừa có một cái nhìn thực tế về xã hội đương đại.

Cân bằng nội tâm trong một thế giới đầy biến động

Phần hai của Chōwa xoay quanh mối quan hệ giữa con người với xã hội, từ mối quan hệ trong gia đình đến địa vị cá nhân. Nhật Bản được biết đến là một xã hội tập thể, nơi mà tinh thần đồng lòng, tương trợ được đề cao. Tác giả minh họa rõ nét điều này qua những hoạt động cộng đồng đặc trưng, như bài tập thể dục buổi sáng – rajio taiso – được phát trên đài NHK từ năm 1928 cho mọi người cùng tập đã trở thành một nét đẹp văn hóa ở Nhật.

Đến phần cuối cùng của cuốn sách, Akemi Tanaka đặt ra những câu hỏi lớn hơn về cách chúng ta tồn tại trong một thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức như ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, khủng hoảng năng lượng… Từ đó, tác giả giới thiệu về văn hóa ẩm thực Nhật Bản – washoku – như một ví dụ điển hình cho tinh thần chōwa trong việc kết nối giữa con người và thiên nhiên. Washoku không chỉ đơn thuần là ẩm thực để sinh tồn, mà còn là một nghệ thuật tinh tế, thể hiện sự tôn trọng đối với thiên nhiên, với mùa màng và với chính những nguyên liệu tạo nên một món ăn.

Tuy nhiên, Akemi Tanaka đã chỉ ra rằng ngay cả ở Nhật Bản, nơi sinh ra triết lý chōwa, cũng không tránh khỏi những sai lầm trong việc ứng phó với các vấn đề môi trường. Thảm họa hạt nhân Fukushima là một bài học đắt giá cho thấy rằng việc phát triển kinh tế mà không cân nhắc đến yếu tố môi trường, không tôn trọng thiên nhiên sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường. Từ đó, cuốn sách truyền tải một thông điệp rất rõ ràng rằng: tinh thần sống hài hòa theo triết lý chōwa là chìa khóa để chúng ta tìm kiếm sự cân bằng trong một xã hội hiện đại đầy biến động.

Trích đoạn

“Ở Nhật, chúng tôi tin rằng mỗi lĩnh vực trong cuộc sống đều có những yêu cầu đặc trưng và điều này phần nào được phản ánh qua cung cách ăn mặc. Người phương Tây mặc vest và mang giày lịch sự khi đi làm ở văn phòng vào ban ngày và mặc đồ thoải mái hơn sau khi về nhà vào buổi tối, nhưng sự phân chia giữa các bộ trang phục cho những nhiệm vụ khác nhau, ở những nơi sinh sống khác nhau, đối với người Nhật lại có phần phức tạp hơn. Quần áo bảo hộ lao động thường nghiêm túc hơn. Quần áo mặc trong nhà được thiết kế thoải mái hơn. Tôi có thói quen thay quần áo ít nhất ba lần một ngày khi ở Nhật.”

***

“Trong lĩnh vực trang trí nội thất ở Nhật Bản, sự cân bằng là vấn đề sống còn thực sự. Tủ quần áo nặng và những ngăn kệ xếp chống chất lên nhau có thể đổ sụp xuống khi có động đất. Một chiếc gương treo hoặc khung tranh có thể rơi vỡ và các mảnh thủy tỉnh sẽ văng khắp phòng. Ngay cả khi chúng ta không cần phải chuẩn bị đối phó với thảm họa, tôi tin rằng việc suy nghĩ về sự cân bằng vật chất – trọng lượng và số lượng đồ gia dụng – có thể giúp ta ứng phó với nhiều thách thức và thay đổi hằng ngày dẫu có bất ngờ đến đâu chăng nữa.”

***

“Bạn có thể tự cho mình một đặc ân. Như mặt trời, mặt trăng nhìn mặt đất, bạn hãy thử lùi lại, tự tách ra để khách quan nhìn mình từ vị trí trên cao. Chỉ cần dành một chút thời gian để tưởng tượng lại cuộc sống, bạn sẽ dân cảm thấy bản thân bình tĩnh và tự chủ hơn. Bạn đã ngừng chiến đấu, ngừng đâm đầu vào ngõ cụt như con ếch ở đáy giếng, và bắt đầu thực sự nhận ra điều gì đang diễn tiến trong cuộc sống của mình.”

Nhận xét của báo chí

“Sâu sắc, trung thực và mạnh mẽ, Chōwa là một quyển sách đáng đọc. Mỗi chương đều chứa đựng những bài học có thể áp dụng ngay vào cuộc sống hằng ngày. Sau khi đọc sách, tôi cảm thấy như thể mình đã nhìn ra một khía cạnh khác của nền văn hóa Nhật Bản mà trước đây tôi chưa từng biết đến.”

– Book Reviews, Yamato Magazine

“Cách giản đơn để bắt đầu hành trình tự cân bằng cuộc sống là hãy làm theo những điều Tanaka khuyên bạn.”

– The Independent

Về tác giả

Akemi Tanaka xuất thân từ gia đình có truyền thống võ sĩ đạo. Cô lớn lên ở Nhật Bàn, sau đó cùng con gái chuyển đến London. Akemi là người kết nối văn hóa có uy tín tại Anh, thường xuyên dẫn dắt các chương trình tìm hiểu văn hóa quê nhà, thuyết trình tại các trường, đại học và trung tâm văn hóa. Năm 2011, Akemi thành lập tổ chức Aid For Japan và đã nhận được giải thưởng của chính phủ Anh vinh danh hoạt động từ thiện của cô dành cho trẻ mồ côi sau thảm họa sóng thần. Bên cạnh đó, Akemi cũng là chuyên gia truyền đạt nghệ thuật trà đạo cổ điển thông qua các lớp học chuyên đề.

Thông tin tác phẩm:

• Tựa chính: Chōwa – Ổn định nội tâm sống cân bằng như người Nhật
• Tác giả: Akemi Tanaka
• Thể loại: Sách kỹ năng
• Giá bìa: 189.000đ
• Sách do Phương Nam Book và NXB Thế Giới liên kết xuất bản

Kevin